Napagungaren!

Easter Sunday

Welcome

        Statement

        Scripture Reading

        Laglagipenyo a tunggal kararrua ket napateg iti imatang ti Dios; wen pudno; ti Apo a Mannubbotyo nagsagaba ken natay iti lasag; nagsagaba maigapu kadatayo, tapno agbabawi tayo koma ket mapan tayo Kenkuana. Ket nagungar isuna manipud kadagiti natay, tapno maidatagnatayo koma amin kekuana nga addaan panagbabawi.

-         Doctrine and Covenants 16:3c-d, adapted.

Prayer for peace

Statement of Peace

“My Peace”
My peace I give unto you.
It’s a peace that the world cannot give.
It’s a peace that the world cannot understand;
peace to know, peace to live.
My peace I give unto you.

Gaya ng radikal na pagkakabago ng isang alagad na siya’y pinalakas, nagkaroon ng kakayanan, at punong-puno ng pag-asa at kapayapaan na siyang naging bunga ng kaniyang pagkakatagpo sa Kristong buhay, nawa’y piliin din nating tayo’y mabago at maaari nating ibahagi ang kapayapaan, na tayo’y may katiyakan sap ag-ibig ng Dios sa atin.

        Light the peace candle.

        Prayer

Mapagmahal naming Dios, sa aming pagsindi sa kandilang ito ng kapayapaan, tulungan mo kaming alalahanin ang mga kapatid naming nakakaranas ng mga pagkakataon sila’y nawawalan ng pagtingin sa kanilang kahalagahan sa mundong ito. Sa umagang ito ng lingo ng pagkabuhay, kami ay nagninilay a umaasa sa bagong pag-asang dala ng iyong pagkabuhay na muli, na kahit sa harapan ng diablo, trahedya, at kamatayan ay hindi naming kailangang matakot. Nawa’y ang iyong glorya ay makita sa aming mga buhay na sa pamamagitan nito’y maari kaming makatulong upang maunawaan ang ipinagkaloob mong kapayapaan. Amen.

Scripture Readings

MARCOS 16:1–8

Ti Panagungar ni Jesus

Ating basahin ang bahagi ng Banal na Kasulatan mula sa aklat ng Juan, kabanata dalawampu, at ang talata ay mula isa hanggang labin-walo.

 

¹Idi nakalabasen ti Aldaw a Panaginana, gimmatang da Maria Magdalena, Salome ken Maria nga ina ni Santiago iti bangbanglo a pangsapsapoda iti bangkay ni Jesus. ²Iti agsapa, idi lumgaken ti init, iti umuna nga aldaw ti lawas, napanda iti nakaitaneman ni Jesus. ³Iti dalan, kinunada iti maysa ken maysa, “Siasinonto ti kasaotayo a mangitulid iti bato a naiserra iti tanem?”

⁴Ngem idi kitaenda ti tanem, nakitada a natuliden ti bato. Ket nakadakdakkel! ⁵Simrekda iti tanem ket nasdaawda ta adda nakitada nga agtutubo a lalaki nga agtugtugaw iti makannawan ken nakakawes iti puraw.

⁶Kinuna ti lalaki, “Dikay masdaaw! Ammok a sapsapulenyo ni Jesus a taga-Nazaret a nailansa iti krus. Awan ditoy. Napagungaren! Kitaenyo, adtoy ti disso a nangikabilanda kenkuana. ⁷Ita, inkay ibaga daytoy a mensahe kadagiti adalanna, agraman ni Pedro: ‘Umun-unanto ngem dakayo a mapan idiay Galilea. Makitayonto sadiay a kas kinunana kadakayo.’”

⁸Iti kasta, nagtataray dagiti babbai a rimmuar iti tanem. Napalalo ti kigtot ken butengda. Awan ti siasinoman a nangibagaanda iti napasamak ta kasta unay ti butengda.

 

JUAN 20:1–18

Ti Panagungar ni Jesus

¹Nasipnget pay laeng iti agsapa ti umuna nga aldaw ti lawas idi napan ni Maria Magdalena iti tanem. Idi makitana a naikkaten ti bato a naiserra iti tanem, ²nagtaray a napan iti ayan ni Simon Pedro ken ti sabali nga adalan, daydi dinungdungngo ni Jesus. Kinunana kadakuada, “Inikkatda ti Apo iti tanem ket saanmi nga ammo ti nangikabilanda kenkuana.”

³Napan ni Pedro ken ti nasao nga adalan iti tanem. ⁴Nagtarayda a dua, ngem naparpardas ti panagtaray dayta nga adalan ket inunaanna ni Pedro a dimmanon iti tanem. ⁵Simmirip iti tanem, ket nakitana daydi lupot a linen, ngem saan a simrek. ⁶Simmaruno a simmangpet ni Simon Pedro ket naglayon a simrek iti tanem. Nakitana ti lupot a linen a nayaplag sadiay, ⁷ken ti lupot a naibedbed idi iti ulo ni Jesus, ngem saan a nailaok iti ayan ti lupot a linen, no di ket nalukot a nailasin iti sabali a disso. ⁸Simrek met ti adalan, daydi immun-una a nakadanon iti tanem. Nakitana ti napasamak ket namati. (⁹Dida pay la naawatan ti kuna ti Nasantoan a Surat a masapul nga agungar ni Jesus.)

¹⁰Kalpasanna, nagawid dagiti adalan.

 

Agparang ni Jesus ken ni Maria Magdalena

¹¹Agtaktakder ni Maria nga agsangsangit iti sibay ti tanem. Idi madama nga agsangsangit, nagdumog a kimmita iti uneg ti tanem, ¹²ket nakitana ti dua nga angheles a nakapuraw. Agtugtugawda iti disso a nakaikabilan idi ti bangkay ni Jesus. Adda ti maysa iti uloanan ket ti sabali iti sakaanan.

¹³“Babai,” sinaludsodda, “apay nga agsangsangitka?”

“Impanawda ti Apok, ket diak ammo ti nangikabilanda kenkuana!” insungbatna.

¹⁴Timmaliaw ni Maria ket nakitana ni Jesus nga agtaktakder sadiay, ngem dina nailasin.

¹⁵“Babai,” sinaludsod ni Jesus, “apay nga agsangsangitka? Siasino ti sapsapulem?”

Impagarup ni Maria nga isu ti hardinero, ket kinunana kenkuana, “Apo, no sika ti nangipanaw kenkuana, ibagam man ti nangikabilam ta innak alaen.”

¹⁶“Maria!” kinuna ni Jesus.

Simmango ni Maria ket kinunana kenkuana iti Hebreo, “Rabboni!” (Kayatna a sawen, “Maestro.”)

¹⁷“Dinak iggaman, ta diak pay nagsubli ken ni Ama,” kinuna ni Jesus. “Ngem inka ibaga kadagiti kakabsatko nga agsubliakto iti Amak nga Amayo met, iti Diosko a Diosyo met.”

¹⁸Napan impadamag ni Maria Magdalena kadagiti adalan a nakitana ti Apo. Imbagana pay ti insao ti Apo kenkuana.

 

Exploring the Scripture

MARCOS 16:1–8

Iti aldaw iti dominggo iti easter wenno panagungar, umay dagiti tattao tapno dumngeg kadagiti pakasaritaan maipapan iti panagungar ni Jesus. Mabalin a sumagmamano kadagiti tattao ket kayatda a mangngegan nu kasano iti pannakipammigat ni Jesus kadagiti adalanna iti igid iti baybay, wenno mabalin a kayatda a mangngegan nu kasano iti pannaki-in-innistorya ni Jesus idi addada iti ruar iti nakaitanemanna.

Ngem iti teksto iti daytoy nga aldaw keta wan kadagitoy nga pamasamak iti nadakamat. Manipud iti libro iti Marcos ket ti teksto iti daytoy nga aldaw ket awan iti nadakamat nga istorya maipapan iti napagungaren a ni Jesus.

Kadagiti immune-una a panangad-adal kadagiti sur-surrat iti Marcos, impapanda a manipud iti orihinal a sur-surat iti Marcos, daytoy ket nagpatingga laengen iti Marcos 16:8. Daytoy a pannakailippas iti surat ti Marcos ket kasla saan a makapnek gapu iti kastoy a gibusna. Ngem daytoy a wagas iti maudi a paset iti Marcos ket saan a nakaskasdaaw kadagiti mannurat gapu ta makitada iti nalinis a pannakailippas iti libro iti marcos.

Daytoy teksto tayo ket nangrugi babaen iti panagsagsagana iti maysa a panagminatay. Iti panangbisita dagiti tattao iti tanem ni Jesus, namnamaendan a mangrugin nga agrupsa iti bagi ni Jesus idiay tenemna. Manamnama nga iti daytoy a pasamak kalpasan iti panangtaripato dagiti babbai iti bangkay ni Jesus, agsublidan iti sigud a panagbiagda a kas idi sakbay a naam-ammoda ni Jesus.

Ngem idi makitada iti tanem ket awanen iti nagyanna, ket nakangngegda iti maysa a mensahe a saanda a maawatan maipapan kenni Jesus idiay Galilea. Gapu iti butengda a pimmanaw iti tanem, awan iti nangibagbagaanda iti nakitada ta mabalin a mariribukanda iti naimatanganda. Uray kadatayo, mabalin a gapu kadagiti namnamaen tayo, agbalin dagitoy a tubeng kadagiti mabalin tayo a makita ken mangngeg ket saan tayo a maawatan dagitoy. Kas maysa nga adalan masapul nga ammoen tayo dagiti banag a namnamaen tayo a makita ken mangngeg iti daytoy a lubong. 

Ti maysa nga agtutubo idiay tanem ni Jesus ket nagkuna nga “awanen ni Jesus ditoy”. Kasano a napasamak daytoy? Iddiay iti maudi a nakakitaanda ken Jesus. Saan a mabalin nga awan isuna iddiay gapu ta iddiay iti nangibattianda kenkuana. Ti mensahe maipapan iti panagungar ket maysa a nakakaskasdaaw a pasamak ken istorya, a kayatna a sawen nga iti panangbirok kenni Jesus ket masapul a makita nu sadino iti naudi a nakakitaan kenkuana. Nu maminsan kadagiti bibiag tayo ket kitkitaen tayo dagiti datin a paset iti panagbiag tayo ket namnamaen tayo a mabirukan tayo ni Jesus kadagitoy. Nu maminsan uray pay saan a nasayaat dagitoy a naglabas a paspasamak iti panagbiag tayo, marikna tayo a mas komportable para kadatayo dagitoy pa paspasamak ngem kadagiti mabalin a mapasamak iti masangwanan.

Sakbay iti ipapatay ni Jesus naimatanganda dagiti naisangsangayan a sursuro ni Jesus nga isu iti nanggappuan ipupungtot dagiti lideres iti simbaan kenni Jesus. Ket ita napagballigianna iti ipapatay ket nasao kadakuada a makitadanto isuna iddiay Galilea. Ania pay ngata dagiti nai-sangsangayan a mapagungar a kas kenni Jesus? Posible kadi a nakabutbuteng dagiti sumaruno a mapasamak idiay Galilea ken iti mabalin a pakaayabanda?

Mabalin a daytoy paset ti surat iti Marcos iti kapintasan a pannakaistorya iti maipapan iti panagungar. Agtultuloy iti istorya maipapan kadagiti adalan a namati iti panagungar ni Jesus ken iti nakaayabanda nga aramiden iti panagbiagda. Nga iti sumuno a kapitulo ket maipapan iti pannakakita tayo kenni Jesus kadagiti Galilea iti komunidad a pagnanaedan tayo.

Central Ideas

1.   Ti Paskua iti panagungar ket maipapan iti maysa a surpresa.

2.   Ti inanamaen tayo ket mabalin a maibasar kadagiti makikita ken mangmangngegantayo.

3.   Nawagan tayo tapno isurat dagiti sumuno a kapitulo kalpasan iti istorya maipapan iti paskua iti panagungar.

4.   Ti napagungar a Kristo ket agur-uray kadagiti komunidad tayo tapno makisinnarak kadatayo.

JUAN 20:1–18

 Ti naimbag a damag manipud iti Juan ket iparparangna ni Jesus kas maysa nga a napagungar nga Apo, ti Mesias, ken ti Anak ti Dios; nga isu iti masapul nga ayan iti pammati tayo. Ti panagungar ket isu iti kangrunaan a paset iti panagpammati tayo, ken kenni Juan daytoy iti kangrunaan a pakabigbigan kenni Jesus. Ti nasantoan a surat ket addaan iti dua a paset iti tradisyon a kas pammaneknek iti panagungar; umuna ket isu tanem nga awanen iti nagyanna; maysa pay ket isu iti pannakaipadamag maipapan iti sibibiag a Kristo. Dadduma ket nakitada iti awanen nagyanna a tanem. Dadduma ket saanda a Nakita uray iti tanem, ngem napadasda iti kaadda kadakuada iti nagungaren a Kristo. Daytoy naimbag a damag ni Juan ket makita tayo a ni Maria Madalena ket napagneknekanna dagitoy a dua. Nakitana iti tanem nga awanen iti nagyanna ken nakitana met ni ti napagungaren a Kristo. Saan nga iti pannakakitana iti awanen nagyanna a tanem iti makagapu iti inna panamati ngem ketdi daytoy ket gapu iti pannakangngegna iti timek ti manursurona.

Iti surat ni Juan nga iti bigat iti pakua iti panagungar, agduduma a tattao iti immay iti panamatida kenni Kristo kadagiti agduduma a nagnagnaanda:

Ti maysa nga adalan ket namatida a dagus kalpasan a nakitana iti tanem nga awanen iti nagyanna. Ania ngata iti mabalin a naawatanna kapasan iti pannakakitana iti daytoy? Ania ngata ti pinatina? Awan iti naisarita kadatayo ti libro ni Juan, ngem kunana laeng a namati kalpasan iti pannakakitana iti tanem?

Nakita met ni Pedro iti tanem, ken kasta met iti lupot a nausar kenni Jesus. Ngem saan nga kas iti immune nga adalan a namati a sigud a napagungar ni Jesus. Nagawid ni Pedro nga awan panamatina ken awan pannakaawatna.

Ni Maria Magdalena nakitana met iti tanem nga awanen iti nagyanna, ngem ti laeng maawatanna ket ti bangkal awanen, ket mabalin a tinakawda. Innalada tapno iyakarda kadi iti sabali a lugar? Saan a maigapu iti tanem nga awan iti nagyanna iti panamatina a nagungaren ni Jesus. Nakitana dagiti dua a mensahero iti tanem ni Jesus, saan met laeng nga isuda iti namagbalin kenkuana tapno mamati. Nakitana iti nagungaren a Jesus ngem napagbiddutanna nga isu daytoy iti hardenero. Naluktan laeng dagiti matana ket mangngeganna iti panagsao iti kasarsaritana ket nailasinna iti timek daytoy, timek ti naayat ken manangilala a manursurona. “Denggen dagiti karnerok ti timek ko. Am-ammok ida…” (Juan 10:27). Ti sibibiag a Sao ken ti Sao, ti nagana, daytoy iti nangted iti panamati ken Maria ket nag-rao isuna.

Babaen iti dayta a pasamak, ti punto iti istorya ket maipapan iti maysa a relasyon. Pannakalasin babaen iti relasyon.

Kinuna ni Jesus kenni Maria a saanna nga igganan daytoy. Ti sarita nga “igganan” iti griyego ke “sagiden”, “maisagid”, “dumket”,”igganan”. Mabalin nga iti kayatna pay a sawen ket “Arakupen”; “Saan a dumikket”; “Saan a dumipende kaniak”; “Saan mo namnamaan iti maysa a relasyon a kas iti napalabas”. Ti panagungar ket isu iti pannakabalibaliw iti daan a relasyon tapno agbalin a baro daytoy.”

“Agsubliak pay ken Amak, nga Amayo met”. Ti relasyon tayo koma iti Dios ket maigapu a nang-nangruna iti ipapatay ken panagungarna. Ket kinuna ni Jesus nga iti adda nga relasyona iti Ama ket mabalin a maadda met iti siasinoman kadagiti adalanna. Dagiti adalan a kas kabsaten ni Jesus, mabalinda a bigbigen ti Dios a kas ammada metten babaen iti baro ken naan-anay a relasyonna kadakuada.

Naibilin garud kenni Maria a mapan kadagiti dadduma nga adalan ket saritaenna iti nakitana. Nupay dagiti adalan ket inlaksidda ni Jesus, nagbutengda ket napukaw iti suportada kenkuana, isuda ket adalan pay laeng ni Jesus. Bigbigen pay laeng ida ni Jesus. As-asideg pay ngem iti dati iti relasyonna kadakuada.

Ti pannakirelasyon ni Maria ket nagbaliw. Ti focus na laeng ket maipapan iti relasyonna kenni Jesus napukaw gapu iti ipapatayna. Sinarita ni Jesus kenkuana a kinataenna koma iti masangwanan. Ket kas iti panagdardarasna a mangipadamag iti kadagiti nakitana, nagbalin isuna nga adalan kadagiti adalan.

Kadakuada a nakasaksi iti panagungar ni Jesus saanda a nagulimek. Naaddaanda iti pannakabalbaliw. Nagbalin a pammaneknek dagiti testimonyoda namagbalbaliw iti panagpammati iti sangalubungan. Nagtultuloy iti pannakakita dagiti adalan iti napagungar nga Jesus kadagiti adu a tawtawen nga aginggana ita. Babaen iti pannakaibingay dagitoy a testimonyo, dakkel a kankanayon iti mabalin a pannakabalbaliw babaen kadagitoy iti panagbiag dagiti adalan. Saan laeng a namnaminsan iti pannakapasamak iti panagungar. Daytoy ket inaldaw a mapaspasamak babaen it panangawat dagiti tattao iti parabur ti Dios ken ayatna, ken iti baro a biag babaen ken Kristo Jesus. Arakupentayo koma garud iti baro a biag.

 

Nagasat ti umay iti nagan ti Apo!

March 28, 2021

Palm Sunday